فرض کنید در محل کار یکی از اشیای با ارزش خود را گم می‌کنید؛ پس از چک کردن فیلم دوربین های مداربسته شخص مشکوکی از همکاران تازه وارد را مشاهده می‌کنید که به کیف شما نزدیک شده است. می‌خواهید از طریق دادگاه شکایت کنید اما اطرافیان با گفتن “این چیزها در دادگاه قابل قبول نیست” شما را دچار شک و تردید می‌کنند.
در این مقاله از گروه حقوقی اقبالی، بررسی می‌کنیم که آیا فیلم دوربین مداربسته در دادگاه سندیت دارد؟ و چه شرایطی موجب میشود قاضی فیلم شما را به عنوان مدرک بپذیرد و بالعکس. همچنین به این نکته مهم اشاره می‌کنیم که در شرایطی ممکن است ارائه فیلم دوربین ها حتی شما را به دردسر بیندازد و مشورت با یک وکیل حقوقی و کیفری میتواند مسیر پرونده را تغییر دهد. بنابراین اگر در موقعیت های مشابهی قرار دارید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از هر گونه اقدامی از مشاوره های حقوقی بهره مند شوید.
021-22014140 ☎️
021-22034564 ☎️
آیا فیلم دوربین مداربسته در دادگاه سندیت دارد؟
از رایج ترین سوالاتی که افراد در هنگام مراجعه به وکیل پایه یک دادگستری می‌پرسند، این است که آیا فیلم دوربین مداربسته در دادگاه سندیت دارد؟ در جواب باید بگوییم که: «بله؛ اما به شرطها و شروطها»
قبل از جواب دادن به این سوال و بررسی ارزش اثباتی صدا و فیلم ضبط شده در دادگاه، خوب است که با مفهوم ادله (دلیل) در قانون آشنا شوید:
تعریف دلیل
بر اساس ماده 194 قانون آیین دادرسی مدنی، دلیل هر چیزی است که طرفین دعوا (خوانده و خواهان) برای اثبات ادعای خود ارائه می‌دهند تا قاضی را قانع کنند.
اکنون که با مفهوم دلیل آشنا شدید، به بررسی این موضوع می‌پردازیم که چه ادله ای در دادگاه مورد قبول واقع میشود و آیا فیلم دوربین مدار بسته در دادگاه سندیت دارد یا خیر؟
ماده 160 قانون مجازات اسلامی: ادله اثبات جرم عبارت از اقرار، شهادت، قسامه و سوگند در موارد مقرر قانونی و علم قاضی است.
تبصره- احکام و شرایط قسامه که برای اثبات یا نفی قصاص و دیه معتبر است، مطابق مقررات مذکور در کتاب قصاص و دیات این قانون می‌باشد.
بر اساس ماده 160 قانون مجازات اسلامی 5 نوع از دلایل در دادگاه قابل استناد است که دوربین مدار بسته و به طور کلی فیلم و صدای ضبط شده در زمره آن قرار نمی‌گیرد؛ اما این همه ی ماجرا نیست. اگر فیلم دوربین مداربسته در دادگاه به گونه ای باشد که موجب علم و یقین قاضی از ادعا شود، میتوان آن را در لیست ادله قرار داد.
ماده 211 قانون مجازات اسلامی: علم قاضی عبارت از یقین حاصل از مستندات بیّن در امری است که نزد وی مطرح میشود. در مواردی که مستند حکم، علم قاضی است، وی موظف است قرائن و امارات بیّن مستند علم خود را به طور صریح در حکم قید کند.
تبصره- مواردی از قبیل نظریه کارشناس، معاینه محل، تحقیقات محلی، اظهارات مطلع، گزارش ضابطان و سایر قرائن و امارات که نوعاً علم آور باشند میتواند مستند علم قاضی قرار گیرد. در هر حال مجرد علم استنباطی که نوعاً موجب یقین قاضی نمی‌شود، نمی‌تواند ملاک صدور حکم باشد.
بر اساس ماده بالا علم قاضی یعنی: «به یقین رسیدن قاضی در مورد درستی ادعای مطرح شده به وسیله مدارک و مستندات مشخص» که فیلم دوربین مداربسته نیز اگر شرایط لازم را داشته باشد میتواند موجب علم قاضی شود.
در چه شرایطی فیلم دوربین مداربسته در دادگاه قابل استناد است؟
طبق ماده 12 قانون تجارت الکترونیک،هیچکس نمی‌تواند مستنداتی مانند فیلم، صدا و… که تحت عنوان “داده پیام (Data massage)” ذکر شده است را صرفا به این دلیل که با دوربین و گوشی ضبط شده است رد کند.
اکنون که سوال “آیا فیلم دوربین مداربسته در دادگاه سندیت دارد؟” را پاسخ دادیم و متوجه شدیم که در صورت رعایت الزامات قانونی، می‌توانیم از آن به عنوان یک مدرک مکمل استفاده کنیم؛ در این بخش از مقاله به بررسی دقیق شرایط قابل استناد بودن فیلم دوربین مداربسته در مراجع قضایی می‌پردازیم:
1- فیلم ضبط شده معتبر و بدون دستکاری باشد
یکی از مهم ترین شرط ها برای اینکه فیلم دوربین مدار بسته در دادگاه سندیت داشته باشد، این است که فیلم بدون هیچگونه دستکاری، ادیت و ویرایشی نشان داده شود. استفاده از فیلم دوربین مداربسته در دادگاه اگر مرتبط با جرم هایی باشد که محل وقوع جرم در آن مشخص است اعتبار بیشتری دارد؛ برای مثال پرونده های سرقت از مغازه، تصادف و…
این امکان وجود دارد که فرد مقابل فیلم ضبط شده را انکار کند، که در این صورت کارشناسی های انجام شده، صحت و اصالت فیلم را بررسی می‌کند و در صورت تایید آن را قابل استناد اعلام می‌کند.
2- با موضوع پرونده مرتبط باشد
فیلم ضبط شده باید به موضوع پرونده مرتبط باشد و به یقین رسیدن قاضی در خصوص ادعا کمک کند و کاملا مشخص باشد که فیلم در چه زمان و مکانی گرفته شده است.
3- واضح و با کیفیت باشد
کیفیت فیلم ضبط شده باید به گونه ای باشد که قاضی با استناد بر آن بتواند در مورد پرونده حکم صادر کند؛ یعنی چهره ی افراد (به خصوص متهم) واضح و قابل شناسایی باشد. در پرونده های کیفری، اگر فیلم حاوی جزئیاتی از نحوه انجام جرم باشد، مدرک قابل قبول تری خواهد بود.
4- با سایر مدارک تطابق داشته باشد
فیلم دوربین مداربسته نباید با دیگر مستندات در تناقض باشد، بلکه باید به عنوان مکمل و تایید کننده مدارک ارائه شده، مورد استفاده قرار بگیرد.
5- به صورت قانونی تهیه شده باشد
اگر فیلم ضبط شده به طور غیرقانونی تهیه شده باشد و به گونه ای باشد که حریم خصوصی افراد را نقض کند، نه تنها به عنوان مدرک در دادگاه قابل قبول نیست، بلکه طرف مقابل میتواند به دلیل نقض حریم خصوصی از شما شکایت کند.
به همین دلیل، ارائه فیلم دوربین مداربسته در دادگاه از حساسیت بالایی برخوردار است و ممکن است حتی موجب دردسر شما شود؛ بنابراین پیش از هرگونه اقدامی حتما با یک وکیل متخصص مشورت کنید. گروه حقوقی اقبالی، با بررسی دقیق شرایط و مستندات پرونده، شما را در مسیر درست راهنمایی کرده تا به بهترین نتیجه دست پیدا کنید.
021-22014140 ☎️
021-22034564 ☎️
سخن آخر
در این مقاله ابتدا به این سوال رایج پرداختیم که “آیا فیلم دوربین مداربسته در دادگاه سندیت دارد؟” و سپس شرایط قابل استناد بودن فیلم ضبط شده را بررسی کردیم. همانطور خواندید، فیلم دوربین مداربسته در دادگاه میتواند به عنوان ارائه شود؛ اما نه به عنوان تنها ادله اصلی پرونده، بلکه به عنوان یک مدرک مکمل برای تکمیل دیگر مستندات ارائه شده.
اگر سوالی در خصوص ارزش اثباتی فیلم و صدای ضبط شده دارید، می‌توانید در قسمت دیدگاه ها آن را مطرح کنید.
آیا قاضی میتواند بدون هیچ مدرک دیگری و فقط با تکیه بر فیلم دوربین مداربسته، رأی صادر کند؟
خیر، فیلم دوربین مداربسته معمولا به عنوان مدرک مکمل در نظر گرفته میشود.
در صورتی که فیلم توسط یک فرد ناشناس منتشر شده باشد، میتوان در دادگاه به آن استناد کرد؟
معمولا فیلمهایی که منشأ و صحت آن مشخص نباشد، مورد قبول دادگاه نیست.
چطور میتوان مطمئن شد که فیلم دوربین مداربسته با قوانین حفظ حریم خصوصی مغایرت ندارد؟
طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران، نصب دوربین مداربسته در مکان های خصوصی بدون رضایت اشخاص ممنوع است و نقض حریم خصوصی محسوب میشود. بنابراین دوربین مداربسته باید در مکان های عمومی و یا با رضایت افراد ساکن در آن محل نصب شود . همچنین وجود دوربین با استفاده از تابلو به افراد اطلاع داده شود.
