در یک چهار راه شلوغ، خودرویی با سرعت زیاد وارد تقاطع میشود و با خودروی دیگر برخورد میکند. رانندهی مقصر لحظهای مکث میکند، اما بهجای توقف و بررسی وضعیت، بلافاصله از محل حادثه فرار میکند.
در شرایطی مشابه مثال بالا و تصادف با راننده متواری چه باید کرد؟ مراحل شکایت از راننده متواری چگونه است؟ از آن جایی که تصادف به خودی خود، فشار روانی زیادی را به فرد متحمل میکند و ممکن است سردرگمی ایجاد کند، وجود یک وکیل کیفری مجرب میتواند بسیار کمک کننده باشد.
021-22014140 ☎️
جرم فرار از صحنه تصادف در قانون چه تعریفی دارد؟
بر اساس ماده 719 قانون مجازات اسلامی، هرگاه راننده ای پس از تصادف توقف نکند، به مجروحین حادثه کمک نکند و فرار کند، به عنوان راننده فراری شناخته میشود و آن پرونده با عنوان تصادف با راننده متواری در بخش کیفری قابل پیگیری است.
ماده 719 قانون مجازات اسلامی: هر گاه مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته و راننده با وجود امکان رساندن مصدوم به مراکز درمانی و یا استمداد از مامورین انتظامی ازاین کار خودداری کند و یا به منظور فرار از تعقیب محل حادثه را ترک و مصدوم را رها کند حسب مورد به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور درمواد (714) و (715) و (716) محکوم خواهد شد. دادگاه نمیتواند در مورد این ماده اعمال کیفیت مخففه نماید.
تبصره 1 – راننده در صورتی میتواند برای انجام تکالیف مذکور در این ماده وسیله نقلیه را از صحنه حادثه حرکت دهد که برای کمک رسانیدن بهمصدوم توسل به طریق دیگر ممکن نباشد
تبصره 2 – در تمام موارد مذکور هر گاه راننده مصدوم را به نقاطی برای معالجه و استراحت برساند و یا مامورین مربوطه را از واقعه آگاه کند و یا بههر نحوی موجبات معالجه و استراحت و تخفیف آلام مصدوم را فراهم کند دادگاه مقررات تخفیف را درباره او رعایت خواهد نمود.
برای شکایت از پلاک خودرو به کجا مراجعه کنیم؟
اگر دچار سانحه تصادف با راننده متواری شدید سعی کنید حتما قبل از ناپدید شدن راننده پلاکش را به خاطر سپرده، و در جایی یادداشت کنید؛ سپس در اولین اقدام، با پلیس 110 تماس بگیرید. پلیس برای ثبت گزارشات اولیه و کروکی کشیدن به صحنه تصادف میآید و به وسیله ی شماره پلاک از طریق پلیس راهور، استعلام پلاک خودرو را بررسی میکند تا راننده متواری شناسایی شود.

به طور کلی، 3 نهاد در حادثه تصادف با راننده متواری درگیر میشوند:
- پلیس: تحقیق میدانی اولیه، ثبت گزارش و استعلام پلاک خودرو از طریق راهور
- دادسرا: کشف جرم و تحقیق
- دادگاه: مرحله پایانی و صدور حکم نهایی
نکته ی قابل توجه این است که اگر خسارات تصادف با راننده متواری محدود به خسارات مالی باشد در شورای حل اختلاف و اگر منجر به خسارات جرحی و جانی شود، در دادگاه بررسی خواهد شد.
مراحل شکایت از پلاک خودرو فراری (شکایت از راننده متواری در تصادف)
همانطور که پیش تر توضیح دادیم، پلیس پس از ثبت گزارشات اولیه و شناسایی راننده احتمالی، پرونده را به دادسرا ارجاع میدهد؛ در این مرحله، وظیفه دادسرا این است که جرم بودن یا نبودن حادثه را بررسی کند.
سپس پس از تشخیص اینکه راننده واقعی با استعلام پلاک خودرو یکی بوده یا خیر، اگر راننده متواری شده باشد پرونده را به دادگاه میفرستد تا قاضی رای قطعی را صادر کند؛ یعنی خود دادسرا نمیتواند راننده فراری را مجازات کند.
در این مرحله، اثبات اینکه واقعا تصادف با راننده متواری اتفاق افتاده مهم ترین رکن این پروندهست و وجود یک وکیل کیفری مجرب در این امر بسیار حائز اهمیت است و گاها میتواند سرنوشت پرونده را تغییر دهد.
در مرحله آخر، دادگاه نیز باید وقوع جرم را تایید کند و سپس بر اساس شرایط یکی از مجازات های زیر را برای فرد در نظر میگیرد:
- جزای نقدی
- حبس تعزیری
- محرومیت از رانندگی و توقیف گواهینامه
- دیه و هزینه درمان
سامانه شکایت از پلاک خودرو
شکایت از پلاک خودرو مربوط به پلیس راهور است و شما میتوانید بلافاصله پس از تصادف با راننده متواری، برای شکایت اقدام کنید؛ اما پیشنهاد ما در شکایت از راننده فراری، این است که در همان شرایط و قبل از آن که در صحنه تصادف تغییری ایجاد شود با پلیس 110 تماس بگیرید تا به صورت میدانی گزارش اولیه را تهیه کنند.
نداشتن شماره پلاک خودرو در تصادف با راننده متواری
به دلیل اینکه هنگام تصادف با راننده متواری ممکن است از لحاظ روحی و جسمی در شرایط مناسبی نباشید، این احتمال وجود دارد که نتوانید شماره پلاک خودرو را برای شکایت از راننده متواری به خاطر بسپارید؛ در این موقعیت، به دنبال دوربین مدار بسته ای در آن اطراف باشید که بتواند جرم فرار از صحنه تصادف را در دادگاه به اثبات برساند.
در اکثر مواقع خود شما نمیتوانید فیلم دوربین مداربسته را دریافت کنید؛ اما با عکس گرفتن از دوربین مداربسته و پیوست آن در پرونده، مسیر تحقیقات را هموارتر میکنید. علاوه بر این، شهادت شهود در این راستا بسیار موثر است.

در صورت نداشتن شماره پلاک خودرو در تصادف با راننده متواری، میتوانید از گروه وکلای اقبالی مشورت بگیرید؛ این مجموعه حقوقی با تجربه های موفق در پرونده های کیفری در پیشبرد پرونده بسیار موثر خواهد بود.
021-22034564 ☎️
مجازات فرار از صحنه تصادف غیر جرحی
در صورتی که تصادف غیر حرجی باشد نیز شما باید در صحنه بمانید تا مقصر مشخص شده و طرفین تصادف در مورد نحوه بررسی و پرداخت خسارات به توافق برسند؛ در غیر این صورت شما مرتکب جرم فرار از صحنه تصادف خسارتی شده اید. در ادامه به بررسی مجازات فرار از صحنه تصادف غیر حرجی میپردازیم:
- تا 3 ماه حبس (تعزیری)
- جزای نقدی
- امکان توقیف گواهینامه و محرومیت از رانندگی
- هزینه تعمیر خودرو
مجازات فرار از صحنه تصادف منجر به فوت
بر اساس ماده 715 قانون مجازات اسلامی، اگر بی احتیاطی در رانندگی (سرعت زیاد، خواب آلودگی و…) منجر به مرگ یک نفر شود، آن پرونده قتل غیر عمد محسوب شده و 6 ماه تا 3 سال حبس به علاوه دیه کامل انسان را در پی خواهد داشت.
ماده 715 قانون مجازات اسلامی: هر گاه بیاحتیاطی یا بیمبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده (اعم از وسائط نقلیه زمینی یا آبی یا هوایی) یا متصدی وسیله موتوری منتهی به قتل غیر عمدی شود مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دممحکوم میشود.
از طرفی طبق ماده 719 مجازات اسلامی که در اول مقاله به آن اشاره کردیم، فرار از صحنه تصادف اتفاق افتاده باشد، مجازات باید به بیش از دو سوم مجازات ماده 715 صادر شود. یعنی مجازات فرار از صحنه تصادف منجر به فوت 3 سال حبس و پرداخت دیه کامل انسان را در پی خواهد داشت.

اما اگر بتوان این مورد را به اثبات رساند که فرار از صحنه تصادف منجر به فوت فرد شده، و در صورت کمک رساندن راننده فراری به مقتول، احتمال زنده بودن او وجود داشته است؛ پرونده به حکم شبه عمد، تغییر میکند و ممکن است مجازات آن سنگین تر شود.
فرار از صحنه تصادف در صورت مقصر نبودن
طبق ماده 719 قانون مجازات اسلامی، 3 شرط در مورد راننده فراری وجود دارد که انجام هر کدام از آن ها جرم به شمار میرود:
- پس از تصادف توقف نکند
- با وجود داشتن شرایط به مجروحین کمک نکند
- از صحنه تصادف فرار کند
بنابراین، فرار از صحنه تصادف در صورت مقصر نبودن نیز جرم محسوب میشود و شما موظفید پس از تصادف توقف کنید، اوضاع طرف مقابل را بررسی کنید و در صورت نیاز به او کمک کنید.
اثبات فرار از صحنه در تصادف با راننده متواری
همانطور که بالاتر نیز به آن اشاره کردیم، اثبات فرار از صحنه تصادف در هنگام شکایت از راننده متواری بسیار حائز اهمیت است و وجود یک وکیل کیفری میتواند بسیار کمک کننده باشد. علاوه بر این، استفاده از شهادت شهود، دوربین های مداربسته و گزارش اولیه و کروکی که توسط پلیس ثبت شده است در پیشبرد پرونده بسیار موثر است.

مهلت شکایت از راننده مقصر در تصادف
یکی از اشتباهات رایج در مورد مهلت شکایت از راننده متواری، این است که اکثر مردم گمان میکنند تنها 5 روز پس از تصادف میتوانند برای شکایت اقدام نمایند؛ در صورتی که این مهلت 5 روزه مربوط به خسارت گرفتن از بیمه است.
اما پاسخ صحیح به سوال “مهلت شکایت از راننده مقصر در تصادف” چیست؟
در تصادفاتی که راننده فراری نیست و شما از هویت فرد آگاهی دارید، یک سال برای شکایت کیفری (اگر منجر به جرح یا فوت شده باشد) و دو سال برای شکایت حقوقی (دریافت خسارت) مهلت دارید؛ اما اگر پرونده شما مربوط به شکایت از راننده متواری باشد، چون راننده شناسایی نشده و جرم مستقلی با عنوان فرار از صحنه تصادف اتفاق افتاده است، مرور زمان در این مورد قابل اجرا نیست.
مهلت مراجعه به بیمه بعد از تصادف با راننده متواری
پس از تصادف با راننده متواری، 5 روز کاری فرصت دارید به بیمه اطلاع دهید؛ مگر اینکه بتوانید ثابت کنید این تاخیر خارح از اختیار شما بوده است. (مثلا بستری بودن در بیمارستان) اما اگر برای پرداخت خسارت با بیمه به توافق نرسید و یا بیمه مسئولیت آن را قبول نکند، برای طرح شکایت علیه بیمه تا دو سال پس از تصادف با راننده متواری فرصت دارید.
متن شکایت از راننده متواری (نمونه متن شکایت از راننده فراری در تصادف)
به نام خدا
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهر]
با سلام و احترام
اینجانب، [نام و نام خانوادگی کامل]، فرزند [نام پدر]، با شماره ملی [شماره ملی]، و شماره تماس [شماره تماس]، ساکن [آدرس کامل محل سکونت]، به موجب این شکایت به استحضار میرسانم:
در تاریخ [تاریخ دقیق حادثه]، حدود ساعت [ساعت تقریبی] در محل [آدرس یا تقاطع محل حادثه]، خودرویی با مشخصات [نوع خودرو، رنگ، مدل و اگر شماره پلاک دارید: شماره پلاک خودرو] با بنده برخورد کرد و متأسفانه راننده آن بدون توقف و رسیدگی به وضعیت من، از صحنه حادثه متواری گردید.
در پی این حادثه، اینجانب دچار خسارت [بدنی/مالی – مثلاً شکستگی پا، آسیب به موتورسیکلت یا خودرو، جراحت سطحی و غیره] شدهام. موضوع توسط [نیروهای اورژانس، پلیس راهور، یا شاهدان] مشاهده و ثبت گردید. مدارک مربوطه پیوست این شکایت تقدیم میگردد.
از آنجا که اقدام راننده متواری، مطابق ماده 719 قانون مجازات اسلامی، جرم بوده و مستوجب مجازات قانونی است، تقاضا دارم نسبت به شناسایی، تعقیب و رسیدگی قضایی به تخلف و جرم صورت گرفته، دستور لازم صادر فرمایید.
در صورت نیاز، اینجانب آمادگی حضور در هر مرجع جهت ارائه توضیحات تکمیلی و شهادت شهود را دارم.
با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی شاکی]
امضا – تاریخ
ضمیمه های پرونده:
مدارک و ضمایم پرونده به شرح زیر است:
- کپی کارت ملی خودتان
- در صورت وجود گزارش اورژانس یا مراکز درمانی
- گزارش اولیه پلیس راهور یا کلانتری محل حادثه
- تصاویر صحنه تصادف (در صورت وجود)
- کپی رسید تعمیر یا برآورد خسارت (در صورت خسارت مالی)
- گزارش پزشکی قانونی (در صورت جرح یا صدمات بدنی)
- اظهارات یا اطلاعات تماس شاهدان (در صورت وجود)
- عکس از دوربین های مداربسته شهری یا مغازهها (در صورت وجود)
نحوه برداشتن شکایت از پلاک خودرو
اگر پس از شکایت از راننده متواری به هر دلیلی با او به صلح رسیدید و توافق بین طرفین صورت گرفت، نحوه برداشتن شکایت از پلاک خودرو چگونه است؟ در این شرایط، به همان کلانتری یا دادسرا (هر مرجعی که پرونده در حال حاضر پیگیری میشود) رفته و به صورت کتبی برای انصراف از شکایت اقدام میکنید؛ و در صورتی که پرونده از این دو مرحله عبور کرده، و به دادگاه ارجاع داده شده باشد، باید در حضور قاضی رضایت خود را مبنی بر انصراف از شکایت اعلام کنید.
سخن آخر
اگر درگیر تصادف با راننده متواری شدید و یا خودتان به اشتباه صحنه تصادف را ترک کردید، بهترین قدم یک شروع اصولی به همراه وکیل کیفری است؛ برای مشاوره تلفنی رایگان با وکیل پایه یک دادگستری میتوانید با شماره های زیر تماس بگیرید.
021-22014140 ☎️
021-22034564 ☎️
اگر راننده پس از تصادف، مصدوم را به بیمارستان برساند اما سپس فرار کند، آیا باز هم مشمول مجازات ماده ۷۱۹ میشود؟
طبق تبصره ۱ ماده ۷۱۹، اگر انتقال برای کمک به مصدوم لازم بوده و به نحو صحیح انجام شود، مجازات تخفیف مییابد. اما به هرحال اگر راننده پس از رساندن مصدوم بدون اطلاع دادن به مراجع مربوطه محل را ترک کند، جرم فرار اتفاق افتاده و مجازات دارد.
چه اقداماتی میتواند به کاهش مجازات راننده متواری کمک کند؟
اگر راننده بعدا خود را معرفی کند، با مصدوم صلح کند یا ثابت شود که قصد کمک داشته اما شرایط مانع شده، ممکن است قاضی تخفیف در مجازات دهد.
اگر راننده پس از تصادف، به دلیل شرایط خاص (مثلاً بارداری یا بیماری) نتواند در محل بماند، آیا باز هم مجازات میشود؟
در این صورت نیز باید با مراجع مربوطه مانند پلیس یا اورژانس تماس میگرفت و تصادف را اطلاع میداد؛ اما اگر بتواند این موضوع را ثابت کند که رفتن او به دلیل شرایط خاص بوده ممکن است در مجازات او تخفیف قائل شوند.