خلع ید که یکی از پر اهمیت ترین مباحث مربوط به دعاوی ملکی می‌باشد و به خارج کردن فرد متصرف از یک ملک غیرمنقول اشاره دارد. در این نوع دعاوی، شخص با ارائه سند مالکیت و اثبات تصرف عدوانی فرد مقابل، او را ملزم به خروج از ملک می‌نماید.
ملک ورثه ای، همانطور که از نامش پیداست، به املاک و اموال غیر منقولی اشاره دارد که پس از فوت یک شخص به وراث او به طور مشترک به ارث می‌رسد.حال اگر وراث دچار عدم همکاری در تقسیم ارث شوند و یکی از آن ها (یا شخصی خارج از وراث) به طور غیرقانونی سعی در تصرف ملک مشاع ورثه داشته باشد و یا تلاش کند که آن را اجاره دهد، بحث خلع ید ملک ورثه ای (موروثی) مطرح خواهد شد.
در این مقاله به طور اختصاصی به خلع ید ملک ورثه ای، مدت زمان اجرای حکم، مدارک لازم و… می‌پردازیم اما پیشنهاد می‌کنیم برای دریافت اطلاعات جامع تر، مقاله ی مربوط به خلع ید را مطالعه فرمایید.
شرایط و اجرای حکم خلع ید ملک ورثه ای
ابتدا می‌بایست دادخواست توسط خواهان تنظیم شده و سپس به همراه مدارکی که پایین تر ذکر می‌کنیم به دادگاه ارائه شود. دادگاه صلاحیت نزدیک به ملک با فراخواندن اشخاص درگیر در پرونده، بازدید از ملک، شهادت شاهدان و… صحت اطلاعات را بررسی کرده و در صورت اثبات شدن غیر قانونی بودن تصرف، حکم خلع ید را صادر می‌کند.
در این مرحله متصرف 10 روز فرصت دارد تا ملک را به صاحب آن برگرداند.
بر اساس ماده 336 قانون مدنی هر گاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفاً برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتاً مهیای آن عمل باشد عامل مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر اینکه معلوم شود که قصد تبرع داشته است.
به این معنا که خواهان می‌تواند درخواست اجرت المثل دهد و از متصرف به ازای روزهایی که ملک را به تصرف در آورده هزینه دریافت کند.
مدارک لازم برای خلع ید ملک ورثه ای
- سند مالکیت رسمی یا ارائه گواهی انحصار وراثت در خصوص ملک موروثی
- مدارک برای اثبات تصرف غیرقانونی فرد مقابل
- مدارک هویتی خواهان شامل کارت ملی و کپی آن و…
اگر یکی از وراث در ملک نشسته باشد؟
در خلع ید ملک مشاع ورثه حتی یکی از وراث نیز می‌تواند درخواست خلع ید علیه فرد متصرف (حتی یکی از وراث) را مطرح کند.
به این معنا که اگر یکی از وراث در ملک نشسته باشد حکم خلع ید در مورد تمام بخش های ملک اجرا خواهد شد، اما مالکیت فرد نسبت به آن بخشی که از آن سهم دارد از بین نخواهد رفت.
هزینه خلع ید ملک ورثه ای
هزینه های مربوط به پرونده های خلع ید، شامل: هزینه دادرسی، حق الزحمه در صورت گرفتن وکیل، هزینه های اجرای حکم در صورت مقاومت متصرف و…می‌باشد.
هزینه ی دادرسی بسته به ارزش منطقه ای ملک توسط اداره ثبت مشخص میشود. بطور کلی در حالت بدوی حدود 3.5% ارزش زمین، در دادگاه تجدید نظر 4.5% و در دادگاه دیوان عالی کشور 5.5% می‌باشد.
خلع ید ملک ورثه ای چقدر زمان میبرد؟
مدت زمان اجرای حکم خلع ید ملک ورثه ای به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله:
• شلوغی دادگاه
• پیچیدگی پرونده
• مقاومت متصرف برای خلع ید
با توجه به عواملی که گفته شد، وضوح مدارک و تعداد جلسات مورد نیاز دادگاه برای شهادت شاهدان و تصمیم گیری در مورد ادعاهای طرفین و همینطور مقاومت متصرف برای تخلیه ملک ممکن است بین چند ماه تا حتی یک سال زمان بر باشد.
ناگفته نماند که در صورت کمک گرفتن از یک وکیل خلع ید که به پیچیدگی های احتمالی آتی تسلط داشته باشد فرآیندهای گفته شده سریع تر پیش خواهد رفت.
نمونه دادخواست خلع ید ملک ورثه ای
ریاست محترم دادگاه حقوقی شهرستان [نام شهرستان]
با احترام، اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان] به همراه سایر وراث قانونی به استحضار می‌رسانیم:
مشخصات طرفین:
• نام و نام خانوادگی خواهان:
• شماره ملی خواهان:
• آدرس دقیق خواهان:
• نام و نام خانوادگی خوانده:
• شماره ملی خوانده:
• آدرس دقیق خوانده:
مشخصات ملک مورد دعوا:
• آدرس دقیق ملک
• شماره پلاک ثبتی ملک
• نوع کاربری ملک اعم از مسکونی،تجاری و…
موضوع دادخواست:
درخواست خلع ید خوانده از ملک مشاعی ورثه ای
دلایل و مستندات:
- گواهی انحصار وراثت شماره [شماره گواهی] صادره از [نام مرجع صادرکننده] که نشان‌دهنده مالکیت مشاعی تمامی وراث است.
- استشهادیه محلی و شهادت شهود دال بر تصرف غیرمجاز خوانده در ملک مشاعی.
- سند مالکیت رسمی ملک که بیانگر سهم مساوی یا مشخص هر یک از وراث در ملک است.
- مدارک مربوط به عدم پرداخت اجرت‌المثل و استفاده انحصاری خوانده از ملک بدون رضایت سایر وراث.
شرح دادخواست:
مرحوم [نام متوفی] در تاریخ [تاریخ فوت] دار فانی را وداع گفت و پس از انجام تشریفات قانونی، گواهی انحصار وراثت صادر گردید. پس از فوت ایشان، ملک مشاعی متعلق به وراث از جمله اینجانب و خوانده محترم شد.
با این حال، خوانده بدون اجازه سایر وراث، به صورت انحصاری و بدون رضایت، ملک را تصرف کرده و مانع از اعمال حقوق سایر وراث گردیده است. این تصرف، برخلاف ماده 308 قانون مدنی بوده و در حکم غصب است. همچنین طبق ماده 575 قانون مدنی، هیچ یک از وراث حق تصرف در مال مشاع را بدون رضایت سایرین ندارند.
با توجه به اینکه تذکرات و مذاکرات مکرر جهت تخلیه ملک بی‌نتیجه مانده است و خوانده حاضر به خروج از ملک یا پرداخت اجرت المثل نمی‌باشد، ناگزیر از طرح دعوای حاضر هستیم.
خواسته:
- صدور حکم خلع ید خوانده از ملک مشاعی و تخلیه فوری ملک.
- الزام خوانده به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف (در صورت امکان)
- پرداخت خسارات دادرسی و هزینه های قانونی.
نتیجه گیری
با وجود اینکه پرونده های خلع ید ملک ورثه ای الزامی به داشتن وکیل ندارد اما پیشنهاد می‌کنیم برای جلوگیری از مشکل های آتی و همچنین تسریع فرآیند حتما از یک وکیل پایه یک دادگستری دعاوی ملکی کمک بگیرید.
اگر همچنان سوالی در خصوص دعاوی مربوط به خلع ید داشتید می‌توانید از مشاوره رایگان وکیل ملکی بهره مند شوید
021-22034564 ☎️
021-22014140 ☎️
برای اثبات تصرف غیرقانونی در دعوای خلع ید، آیا شهادت شاهدان کافی است یا به مدارک بیشتری نیاز است؟
برای اثبات تصرف غیرقانونی، فقط شهادت شاهدان کافی نیست و باید مدارک مستند و قوی تری ارائه شود. این مدارک می‌تواند شامل عکس و فیلم های مربوط به تصرف، گزارش های رسمی از مراجع انتظامی (پلیس) یا قضائی، و همچنین سند مالکیت یا گواهی انحصار وراثت باشند.
این مدارک به دادگاه کمک می‌کنند تا تصرف غیرقانونی را بهطور قطعی اثبات کند.
اگر در طول پرونده خلع ید، وراث تغییر کنند یا یکی از وراث فوت کند، چه تاثیری بر روند پرونده خواهد داشت؟
اگر یکی از وراث در طول پرونده فوت کند یا وراث تغییر کنند، پرونده همچنان ادامه می‌یابد اما ممکن است نیاز به اصلاح یا اضافه کردن وراث جدید به دادخواست باشد. در صورت فوت یکی از وراث، وراث جدید باید به عنوان طرف دعوا معرفی شوند و گواهی انحصار وراثت جدید نیز به دادگاه ارائه شود. این تغییرات باعث تاخیر در روند پرونده خواهند شد، اما تأثیری بر اساس اصل دعوا (خلع ید) ندارد.
اگر یک یا چند ورثه مخالف فروش یا اجاره ملک باشند، برای تصمیم گیری نهایی چه مراحلی باید طی شود؟
اگر یکی از ورثه مخالف فروش یا اجاره ملک باشد، تصمیمگیری نهایی به توافق تمام وراث بستگی دارد. در صورتی که توافق حاصل نشود، میتوان درخواست تقسیم ملک را به دادگاه ارائه داد. در این صورت دادگاه یا به تقسیم ملک بین وراث و یا به فروش آن حکم میدهد و سپس سهم هر وارث بهطور جداگانه پرداخت میشود. همچنین، اگر ملک قابل تقسیم نباشد، دادگاه تصمیمگیری نهایی را بر اساس شرایط خاص و با در نظر گرفتن حق و حقوق تمام وراث انجام خواهد داد.
